“It’s a man’s man’s man’s world” έλεγε ο James Brown πριν από ακριβώς μισό αιώνα και δεν είχε άδικο. Ο κόσμος ήταν ανδρικός το 1966 και βλακωδώς παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανδρικός το 2016. Ισχύει παντού και φυσικά ισχύει στη μουσική.
Αν ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία της μουσικής των τελευταίων πολλών δεκαετιών θα δούμε παντού άνδρες. Σε συντριπτικό ποσοστό είναι αυτοί που κινούν τα νήματα πίσω από τη σκηνή και είναι οι stars πάνω σε αυτή. Δεν ήταν ποτέ θέμα ταλέντου αλλά θέμα ίσων ευκαιριών, όπως ακριβώς συμβαίνει σε όλους τους τομείς της κοινωνικής δραστηριότητας. Και, μεταξύ μας, για αυτό το λόγο έχουμε αποφασίσει ότι στις 8 Μαρτίου θα γιορτάζουμε την «Ημέρα της Γυναίκας». Είναι ο καλύτερος τρόπος που σκεφτήκαμε ως κοινωνία για να χρυσώσουμε το χάπι. Από την άλλη, είναι και μια πολύ καλή ευκαιρία να μιλήσουμε για τα επιτεύγματα των σπουδαίων γυναικών και αυτό ακριβώς θα κάνουμε σήμερα στο rockyourlife.gr. Θα μιλήσουμε για τις πιο επιδραστικές μουσικούς που εμφανίστηκαν από τη δεκαετία του 1930 μέχρι σήμερα. Επιλέξαμε 15 αλλά είναι πολύ περισσότερες και η επιρροή που άσκησαν στις επόμενες γενιές υπήρξε τεράστια. Τεράστιες προσωπικότητες όπως η Nina Simone, η Debbie Harry, η Tina Turner, η Siouxsie, η Kate Bush, η Kim Gordon που δεν περιλαμβάνονται στη λίστα αξίζουν μια τιμητική αναφορά. Αναφορά αξίζουν και κάποιες άλλες. Η Estelle Axton ήταν συνιδρυτής της Stax Records, της σημαντικότερης soul εταιρίας μετά τη Motown, και η Sylvia Robinson έφτιαξε την Sugar Hill Records, την εταιρία που έδωσε το πρώτο σπρώξιμο στο hip hop. Είπαμε όμως να περιοριστούμε στις μουσικούς.
Billie Holiday
Η σύντομη ζωή της Lady Day δεν ήταν παραμυθένια. Ήταν μυθιστορηματική αλλά επρόκειτο για ένα μυθιστόρημα που κανένας δε θα ήθελε να ζήσει στην πραγματικότητα. Περιελάμβανε φυλακή, πορνεία, εξαρτήσεις, αποτυχημένες σχέσεις και ένα τέλος το οποίο ήταν προδιαγεγραμμένο. Αυτή η ζωή όμως βρήκε διέξοδο στα τραγούδια της. Δεν είχε αναγκαστικά καλύτερη φωνή από άλλες τραγουδίστριες της εποχής, αλλά ήταν περισσότερο αυθόρμητη και αυτοσχεδιαστική. Πάνω από όλα τραγουδούσε με το συναίσθημα του ανθρώπου που κουβαλά όλο το βάρος του κόσμου στην πλάτη της επειδή πολύ απλά το κουβαλούσε. Το «Strange Fruit» δεν θα ήταν ένα από τα συνταρακτικά τραγούδια της αμερικάνικης μουσικής αν δεν το τραγουδούσε η Billie Holiday. Και, μεταξύ μας, οι περισσότεροι μουσικοί που χρησιμοποιούν ελαφρά τη καρδία το αφόρητο κλισέ «τραγουδάω για αυτά που ζω και αισθάνομαι» θα πρέπει να ακούσουν τη μουσική της Holiday και να κοκκινίσουν από ντροπή.
Wanda Jackson
Στην αρχή ήταν ο Elvis, o Jerry Lee, ο Carl και οι υπόλοιποι της Sun Records που έδιναν την εντύπωση ότι το rock n’ roll ήταν μια αυστηρά ανδρική υπόθεση. Φυσικά δεν ήταν. Και αυτό γιατί υπήρχε η «Βασίλισσα του Rockabilly», η Wanda Jackson. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60, όταν και αφοσιώθηκε στην country, τα τραγούδια της Jackson, όπως το «Fujiyama Mama», το «Let’s Have Α Party» και το «Hard Headed Woman» δεν είχαν να ζηλέψουν τίποτα από την επαναστατικότητα, τον ερωτισμό και τον τσαμπουκά των τραγουδιών που έγραφαν τα αγόρια. Στα χρόνια που ακολούθησαν, μουσικοί όπως η Poison Ivy των Cramps πήραν το μάθημα τους από αυτή την πρωτοπόρο του rockabilly, η οποία παραμένει ακμαία ακόμα και σήμερα.
Patsy Cline
Η Patsy Cline ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια σπουδαία τραγουδίστρια που έζησε γρήγορα και πέθανε νέα. Ήταν η γυναίκα που πρώτη άλωσε το ανδροκρατούμενο κάστρο της country στον αμερικάνικο νότο. Για να καταλάβει κάποιος πόσο σημαντική ήταν θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι το Nashville του 1956 ήταν ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος από τον σημερινό. Εκείνη την εποχή, δεν γινόταν καν η συζήτηση για τη θέση της γυναίκας μουσικού στο συντηρητικό κατεστημένο του Grand Ole Opry. Θα έμενε υποχρεωτικά στη σκιά του εκάστοτε άνδρα superstar της country εκτός κι αν χάλαγε ο κόσμος. Ο κόσμος χάλασε με την Patsy Cline, η οποία έγινε η πρώτη country τραγουδίστρια που έδωσε συναυλίες ως πρώτο όνομα, πάνω από τους άνδρες συναδέλφους της, η πρώτη που χάρη στην αξία της αντιμετωπίστηκε ως ίση και αυτή που ενέπνευσε τις νεότερες της, όπως η Dolly Parton και η Loretta Lynn, να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο. Αν αναρωτιέστε από που προέκυψαν τα σημερινά country κορίτσια όπως οι Dixie Chicks και η Taylor Swift που έχουν προσωπικότητα, τσαγανό και άποψη δεν έχετε παρά να γυρίσετε πίσω περίπου 60 χρόνια και να ακούσετε την Patsy Cline.
Peggy Seeger
Στη μουσική έχουν εμφανιστεί πολλές πολιτικοποιημένες γυναίκες. Δυσκολεύομαι όμως να φανταστώ πόσες υπερασπίστηκαν την άποψη τους με την αποφασιστικότητα και την άγνοια κινδύνου της Peggy Seeger. Την εποχή του Μακαρθισμού αγνόησε κάθε συμβουλή, ταξίδεψε στην Κίνα και τη Σοβιετική Ένωση και τελικά, σχεδόν ανεπιθύμητη στη χώρα της, έφυγε για να ζήσει στην Αγγλία. Εκεί γνώρισε τον Ewan MacColl, τον άνθρωπο που άναψε ξανά τη φωτιά της βρετανικής folk, έγραψαν μουσική και έζησαν μαζί μέχρι το θάνατο του. Με τη στάση ζωής της έδειξε το δρόμο σε όλες τις γυναίκες που καταπιάστηκαν με πολιτικά ή κοινωνικά θέματα, από τη Joan Baez μέχρι την Ani Di Franco. Με τη μουσική της συνέβαλλε στη βρετανική folk έκρηξη των επόμενων δύο δεκαετιών ενώ με τραγούδια όπως το «I’m Gonna Be An Engineer» έβαλε υψηλότερους στόχους για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία.
Delia Derbyshire
Η Delia Derbyshire δεν συμβάδιζε με κανένα από τα πρότυπα που έχουμε στο νου μας όταν μιλάμε για μουσικούς. Δεν έβγαινε στη σκηνή, δεν έβγαζε δίσκους (με την εξαίρεση ίσως του πρώτου album των White Noise), δεν κυκλοφορούσε singles και δεν είχε καμία σχέση με όσα συνέβαιναν στον κόσμο της pop. Ήταν μια απλή εργαζόμενη, η οποία δούλευε στο BBC Radiophonic Workshop και δημιουργούσε ηχητικά εφέ και μουσική για τις εκπομπές του δικτύου. Οι ηχητικές αλχημείες της, μεταξύ των οποίων και το θέμα του Doctor Who που έγινε αγνώριστο όταν το έπιασε στα χέρια της, θεμελίωσαν την electronica των επόμενων δεκαετιών και έκαναν σαφές ότι μπορούσες να αλλάξεις τον κόσμο όχι μόνο στη σκηνή με μια κιθάρα αλλά και ως Dr. Frankenstein που πειραματίζεται με τα κουμπιά ενός υπόγειου στούντιο.
Carole King
To «Will You Love Me Tomorrow» των Shirelles, το «The Loco-Motion» της Little Eva και το «(You Make Me Feel) Like A Natural Woman» της Aretha Franklin είναι μόνο τρία από τα 118 singles που έγραψε η Carole King και μπήκαν στο Hot 100 του Billboard. Πρόκειται για ένα τεράστιο κατόρθωμα. Σε μια εποχή της pop στην οποία ο performer και ο συνθέτης ήταν συνήθως δύο διαφορετικά πράγματα -με την ημερομηνία λήξεως του πρώτου να έρχεται συντομότερα- η Carole King απέδειξε ότι μια γυναίκα μπορούσε να έχει τεράστια δημιουργική δύναμη και επιρροή και να είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα όμορφο πρόσωπο με καλή φωνή. Η Diane Warren και η Linda Perry σίγουρα κράτησαν σημειώσεις.
Aretha Franklin
Στις 20 Ιανουαρίου 2009 η Aretha Franklin τραγούδησε στην τελετή ορκωμοσίας του Barack Obama. Η παρουσία της εκεί δεν είχε να κάνει με το γεγονός ότι είναι κατά πάσα πιθανότητα η μεγαλύτερη τραγουδίστρια των τελευταίων 50 χρόνων. Η «Βασίλισσα της Soul» ήταν αυτή που στα τέλη της δεκαετίας του 1960 έγινε η φωνή του κινήματος για τα δικαιώματα των μαύρων και στάθηκε δίπλα στον αγώνα του Martin Luther King. Τραγουδώντας στην κηδεία του King όσο και, πολλά χρόνια αργότερα, στην κηδεία της Rosa Parks απέδειξε ότι ήταν η φωνή της συνείδησης όλων των μαύρων στις ΗΠΑ. Και επίσης η πιο δυνατή φωνή που θα μπορούσε να τους εκπροσωπήσει.
Diana Ross
Αν ψάχνετε να βρείτε ποια θα πρέπει να κατηγορήσετε για όλες τις μεγαλομανείς σούπερ πετυχημένες ντίβες της μουσικής, όπως για παράδειγμα τη Celine Dion και τη Mariah Carey, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να στήσετε στον τοίχο τη Diana Ross. Δεν είμαι σίγουρος αν ήταν η καλύτερη τραγουδίστρια των Supremes και σίγουρα δεν ήταν η καλύτερη τραγουδίστρια της Motown. Ήταν όμως αυτή που είχε τη στόφα της μεγάλης σταρ, η larger than life προσωπικότητα, στην οποία δεν μπορούσες παρά να κάνεις το χατήρι γιατί αλλιώς… Τουλάχιστον για τη Diana μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι άφησε πίσω της πολλά σπουδαία τραγούδια κάτι που δεν ισχύει για πολλές από τις τραγουδίστριες που ακολούθησαν το παράδειγμα της και έμειναν μόνο στις ακριβές τουαλέτες, τα τεράστια χτενίσματα και τα λαμπερά σκηνικά.
Dusty Springfield
Είναι πολύ κρίμα που στα τέλη των 80s χρειάστηκε να έρθουν οι Pet Shop Boys με το «What Have I Done To Deserve This?» για να μας υπενθυμίσουν ότι κάποτε η σπουδαιότερη Αγγλίδα τραγουδίστρια ήταν η Dusty Springfield. Το ότι για διάφορους λόγους, που σχετίζονται με τις καταχρήσεις και τη σεξουαλικότητα της, αποτραβήχτηκε από το προσκήνιο δεν αναιρεί την ιστορία που έγραψε με δίσκους όπως το Dusty In Memphis όπου έπεισε τους πάντες ότι η soul δεν ήταν αναγκαστικά υπόθεση των μαύρων. Αυτό σήμερα το ξέρουμε πολύ καλά χάρη σε τραγουδίστριες όπως η Adele, η Duffy και η Joss Stone αλλά στα 60s δεν ήταν καθόλου δεδομένο.
Janis Joplin
Η επίδραση της στις επόμενες γενιές ήταν αντιστρόφως ανάλογη με την ποσότητα της μουσικής που πρόλαβε να αφήσει πίσω της. Δεν χρειάζεται να επαναλάβει κάποιος ότι η Janis Joplin είχε μια τεράστια blues φωνή που δεν είχε ακουστεί μέχρι τότε από το στόμα λευκής. Χρειάζεται όμως να επαναλάβει ότι η Janis Joplin έκανε κομμάτια το στερεότυπο της τραγουδίστριας ως άβουλης και αδύναμης κούκλας της βιτρίνας και συναγωνίστηκε στα ίσια τους άνδρες rock stars της εποχής της, είτε μιλάμε για τη σεξουαλικότητα, είτε για το δυναμισμό στη σκηνή, είτε ακόμα και για τις καταχρήσεις. Στους politically correct καιρούς που ζούμε όλα αυτά ίσως είναι παραδείγματα προς αποφυγήν αλλά αν υπήρξε ποτέ μια γυναίκα που θα μπορούσε να σπάσει τη μούρη του πιο macho άνδρα rock star αυτή ήταν η Janis Joplin.
Joni Mitchell
Την Joni Mitchell δεν μπορούμε παρά να τη θαυμάσουμε για το τεράστιο έργο που έχει αφήσει πίσω της. Χωρίς υπερβολή είναι μια από τις σπουδαιότερες μουσικούς που εμφανίστηκαν ποτέ έχοντας τελειοποιήσει, μαζί με κάποιες άλλες όπως η Laura Nyro, τη φόρμα της χαμηλών τόνων σύνθεσης με τους ποιητικούς και συχνά ψυχαναλυτικούς στίχους, ο οποίος αντιγράφηκε από χιλιάδες άλλες στα χρόνια που ακολούθησαν. Από την Beth Orton έως την Cat Power και τη Laura Marling, το χωράφι που έσπειρε η Joni Mitchell αποδείχτηκε τρομερά εύφορο αν και σε αυτό φυτρώνουν συχνά πυκνά ανεπιθύμητα φυτά. Αρκεί να φέρετε στο μυαλό σας τα «Φιλαράκια» και το πως σατιρίστηκαν στο πρόσωπο της Phoebe οι ατάλαντες τραγουδοποιοί που νομίζουν ότι θα κάνουν καριέρα γρατζουνώντας μια ακουστική κιθάρα και τραγουδώντας σαχλαμάρες.
Patti Smith
Έχω την εντύπωση ότι χαρακτηρισμοί του τύπου «ιέρεια του punk» και «ποιήτρια του punk» είναι περιοριστικοί. Η Patti Smith δεν είναι «του punk», ακόμα κι αν εφαλτήριο της ήταν το γόνιμο νεοϋορκέζικο περιβάλλον των mid 70s και του CBGB’s. Είναι αδύνατο να βάλεις σε οποιοδήποτε καλούπι ένα καλλιτεχνικό έργο που ξεφεύγει από τα στενά όρια της παραδοσιακής rock αντίληψης και εντάσσει αβίαστα την ποίηση, τον αυτοσχεδιασμό, την jazz και το avant garde. Γι’ αυτό άλλωστε επηρέασε, κατά δήλωση τους, τους πάντες, από τον Michael Stipe έως τη Madonna.
Joan Jett
Η Joan Jett περιλαμβάνεται σε αυτή τη λίστα και στο Rock N Roll Hall Of Fame πρώτο επειδή το «I Love Rock And Roll» ήταν μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες των 80s. Δευτερo η Joan Jett είναι σπουδαία επειδή, στην αρχή με τις Runaways και στη συνέχεια στην προσωπική της καριέρα, απέδειξε ότι ένα κορίτσι μπορεί να βάλει την κιθάρα στην πρίζα, να φορέσει δερμάτινα, να είναι cool και να κάνει τόση φασαρία όση κάνουν και οι άνδρες. Και μπορεί η Suzi Quatro να προηγήθηκε χρονικά αλλά σε καμία περίπτωση δεν άσκησε ούτε στο ελάχιστο την ίδια επιρροή με τη Joan Jett. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ούτε το προσωνύμιο «Original Riot Grrrl», ούτε οι συνεργασίες της με τα μέλη των Bikini Kill, Babes In Toyland και L7 που πίνουν νερό στο όνομα της.
by rockyourlife
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου